کلمه ی شیطان چیست؟

بسم الله الرحمن الرحیم
واژه ی شیطان در فرهنگ عرب به معنای حق ستیزی و سرکش می باشد.
همچنین واژه ی رجیم بر وزن فعیل از رجم به مفهوم دور شده می باشد. و هنگامی که قرآن می خوانی "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" استغاذه می کنی یا به خدا پناه میبری.
همچنین خود خداوند دستور می دهد که از شرارت های شیطان به او پناه ببریم؛ چرا که هیچ انسانی از وسوسه ها و گمراهی های شیطان در امان نیست.
کلمه ی شیطان از ماده ی (شَطَنَ) گرفته شده و (شاطن) به معنی خبیث و پست آمده است و شیطان به موجود سرکش و متمرّد اطلاق می شود،اعم از انسان ویا جن و یا جنبندگان دیگر و به معنی روح شریر و دور از حق نیز آمده است که در حقیقت همه ی این ها به یک قدر مشترک بازگشت می کنند.
باید دانست که شیطان اسم عام (اسم جنس) است، در حالی که (ابلیس) اسم خاص (علم) می باشد و به عبارت دیگر (شیطان)، به هر موجود موذی و منحرف کننده و طاغی و سرکش، خواه انسانی یا غیر انسانی می گویند و ابلیس نام آن شیطان است که آدم را فریب داد و اکنون هم با لشکر و جنود خود در کمین آدمیان است.
از موارد استعمال این کلمه در قرآن ، نیز بر میآید که شیطان، به موجودی موذی و مضّر گفته می شود، موجودی که از راه راست برکنار بوده و در صدد آزار دیگران است، موجودی که سعی می کند ایجاد دودستگی نماید و اختلاف و فساد به راه اندازد، چنانچه در آیه ی 91 سوره ی مائده می خوانیم:(اِنَّما یُریدُ الشَّیطانُ یُوقِعَ بَینَکُمُ العَداوَةَ وَ البَغضاء ...: شیطان می خواهد بین شما، دشمنی و بغض و کینه ایحاد کند...).
با توجه به کلمه ی یرید که فعل مضارع است و دلالت بر استمرار دارد، حاکی از این معنی است که این اراده، اراده ی همیشگی شیطان است.
و از طرفی می بینیم که درقرآن نیز شیطان به موجود خاصّی اطلاق نشده، بلکه حتی به انسان شرور و مفسد نیز اطلاق گردیده است، آن جا که می خوانیم:(وَ کذلک جعلنا لکل نبیٍّ عدوّاً شیاطین الانس و الجن: بدین گونه ما برای هر پیامبری دشمنی از شیطان های انسانی و یا جنّ قرار دادیم.)
و این که ابلیس هم شیطان اطلاق شده، به خاطر فساد و شرارتی است که در او وجود دارد. علاوه بر این ها، گاهی کلمه ی شیطان به معنای ((میکروب ها)) هم اطلاق می شده: به عنوان نمونه امیر المومنین می فرمایند: ((لا تشربو الماء من ثلمته الاناء و من عروته، فانّ الشیطان یقعد علی العروه و الثلمه: از قسمت شکسته و طرف دستگیره ظرف آب نخورید زیرا شیطان( میکروب) بر روی آن ها می نشیند.)
منبع: کتب شیطان شناسی|تفسیر علامه جلد 7 اثر دکتر محمد بیستونی
ارسال توسط کاربر محترم سایت : aliakbar48937080